آنچه در این مقاله میخوانید :
Toggleقطعات الکترونیکی تقلبی تقریباً در هر صنعت خودنمایی میکند، بنابراین تعجبآور نیست که قطعات تقلبی یک تهدید و چالش بزرگ در صنعت الکترونیک است. این قطعات جعلی میتوانند با مشکلاتی در عملکرد محصول و همچنین خطرات ایمنی روبرو شوند. فرض کنید، یک قطعه تقلبی در مدار یک دستگاه حساس پزشکی باشد. ممکن است این دستگاه، تا مدتی کار کند. اما در نهایت دستگاه خراب میشود. این قطعات تقلبی میتوانند به خط تولید یک شرکت نوپا آسیب جدی وارد کنند. اگرچه دولتها و سازمانها سعی کردهاند از ورود قطعات الکترونیکی تقلبی به بازار جلوگیری کنند، اما بسیاری از آنها موفق به ورود به بازار میشوند. اگر با تجهیزات الکترونیکی کار میکنید، باید استراتژی لازم را برای در جلوگیری از جعل و شناسایی اجزای الکترونیکی تقلبی داشته باشید.
در این مقاله نکاتی در مورد شناسایی قطعات الکترونیک تقلبی از اورجینال به شما نکاتی ارائه میدهیم.
📣حتما ببینید : فروشگاه قطعات الکترونیک اورجینال هادی بان الکترونیک
بازرسی اولیه قطعات الکترونیکی
آنچه اغلب افراد موقع تحویل قطعات، ممکن است نادیده بگیرند. بازرسی قبل از باز کردن بسته آغاز میشود. شرایط، نوع و هر آسیبی که به جعبه وارد شده است باید بررسی شود.
اگر بسته، یک بسته باشد، که به نظر میرسد یک جعبه شبیهسازی شده یا استفاده شده است. میتواند در تعین تقلبی بودن یا نبودن آن، یک المان تاثیرگذار باشد.
به محض باز کردن جعبه، دفاتر یا چیزهای الحاقیه داخل جعبه نیز باید بررسی شوند. اگر قطعات در یک روزنامه قدیمی پیچیده شده باشد، باید پرچم قرمز را برای آن فروشنده ثبت کرد. اگر قطعات در چیزی بستهبندی شوند که به نظر میرسد بستهبندی تولیدکننده اصلی است، باید بررسی شود.
اشتباهات در هجیکردن نام برند، تفاوت در نوع و سایز قلم، تفاوت در دادهها بر روی لیبلها. این تفاوت در برچسبها حتی میتواند زمانی که محصول چندین برچسب دارد رخ بدهد. حتی این تفاوتها در برچسبهای بر روی بستهبندی چندین بسته که حاوی قطعات مشابه هستند، نیز رخ میدهد. نشانههایی است که اجزا آن چیزی نیستند که به نظر میرسند .
مواردی که قبل از بررسی خود قطعه بهتر است انجام شود :
۱) نحوه بستهبندی محصول، چگونه است؟
۲) آیا حساسیت به رطوبت و مواد شیمیایی ذکر شده است؟
- I. کارتی شامل این اطلاعات را دارا است؟
- II. آیا رطوبت گیر در درون بستهبندی وجود دارد؟
۳) آیا اطلاعاتی که راجب حساسیت به رطوبت و مواد شیمیایی ذکر شدهاست، با خود قطعه همخوانی دارد؟
۴) آیا مدارکی راجب تحویل محصول وجود دارد؟ این مدارک باید نگهداری شوند.
همه این موارد برای تعیین اصالت قطعات مهم هستند. و همچنین وجود هرگونه آسیب احتمالی به قطعات در اثر بسته بندی نامناسب یا آسیب رسیدن به بسته بندی ، مهم است.
بازرسی دیداری قطعات الکترونیکی
قبل از بازرسی قطعات، باید یک نقطه مرجع برای مقایسه آنها وجود داشته باشد. دیتاشیت برای این قسمت یک نقطه شروع عالی است. دیتاشیت شامل اطلاعاتی در مورد نوع بسته ، ابعاد فیزیکی (در بیشتر موارد)، علامتگذاری قطعه و سایر اطلاعات مربوطه را که بعداً میتواند در بازرسی استفاده شود به شما ارائه میدهد. در مواردی که ابعاد بسته در صفحه داده وجود ندارد، این اطلاعات معمولاً در وب سایت سازنده اصلی قطعه یافت میشود. در مورد علامتگذاری قطعه نیز همین موارد وجود دارد.
نقطه مرجع دیگری که وجود دارد قطعه طلایی از آن سازنده میباشد. زمانی که ما این نقاط را داریم، امکان بررسی درستی یکسری از اطلاعات ممکن است. این بررسیها قبل از بازرسی دیداری اولیه میباشد.
۱) این نوع بستهبندی و دیتا شیت موجود در بسته بندی با نوع بستهبندی قطعه طلایی یکی است؟
۲) تعداد اتصالات، پینها، پایهها درست است؟
۳) آیا مارکگذاری، لوگو با نمونه مرجع سازگاری دارد؟
۴) بعضی از دیتاشیتها اطلاعاتی راجب نحوه قرارگیری قطعات در بستهبندی اطلاعاتی میدهند.
انجام بازرسی دیداری اولیه معمولاً با استفاده از چشم غیر مسلح یا دستگاه بزرگنمایی کم (حداکثر ۱۰ برابر) انجام میشود، بنابراین محدود به مواردی است که ممکن است دیده شوند. در اینجا برخی از موارد ذکر میشود:
- جهت قرار گرفتن قطعات در جعبه
- i) همهی قطعات به یک جهت قرار دارند؟
- ii) جهت قرارگیری پینها درست است؟ ( این مورد زمانی که قطعات به وسیلهی نوار بستهبندی شده باشند مفید تر است)
۲) تفاوت در ظاهر کلی
- i) تفاوت در علامتگذاری قطعات
- ii) تفاوت در رنگ علامتگذاری در قطعات
iii) رنگ سطح قطعات
- iv) جنس سطح قطعات
- v) ثبات بافت در تمام سطوح قطعات
۳) بررسی اتصالات( پینها، پایهها و ...)
- I. پایهها خم شدهاند ؟
- II. آیا علامتی، نشانی درج شدهاست؟
III. اتصالات خیلی براق هستند؟
- IV. آیا اتصالات یکدست هستند؟ هیچ جا افتادگی در اتصالات موجود است؟
۴) آیا نشانهگذاری قطعات صحیح است؟
۵) آیا مادهی اضافی بر روی سطوح یا لبهها قابل مشاهده است؟
۶) آیا بر روی سطوح خراش وجود دارد؟
۷) حفرهها یکدست هستند؟
۸) آیا کدهای تاریخ و کدهای مربوط به زمان و مکانی که قطعه تولید شده است، با سازنده قطعه مطابقت دارد؟
این نکته حائز اهمیت است، چون روند جعل قطعات یک روند پویا میباشد. روند بررسیها نیز باید پویا باشد تا بتوانیم با تغییرات جاعلان ما نیز تغییر کنیم.
بازرسی با بزرگنمایی بالای قطعات الکترونیکی
بازرسی با بزرگنمایی بالا اساساً همان بازرسی بصری اساسی با ابزاری است که قادر به بزرگنمایی حداقل ۵۰ برابر نمای طبیعی است. در بازرسی با بزرگنمایی بالا، مواردی که اکثرا جعل میشوند قابل مشاهده است. بینظمیهای روی سطوح به راحتی قابل تشخیص است. اکنون برخی از نمونه مشاهدات انجام شده در سطوح مختلف که، بزرگنمایی، نورپردازی متفاوت و سایر بررسیهای ویژهای را که ممکن است بسته به تجهیزات مورد استفاده در دسترس باشد یا نباشد ، بررسی خواهیم کرد.
بافت سطح یکی از اولین مواردی که با بزرگنمایی بالا مشاهده میشود ، بافت سطح است. بطور معمول با PEM (میکرو مدارهای پلاستیکی محصور شده) که بافتی کامل و سازگار در سطح وجود خواهد داشت، بررسی میشود.
صاف بودن یا ناصاف بودن بیش از اندازه سطوح طبیعی نیست. به این نمونه قطعات توجه کنید.این قطعات تقلبی مورد سمباده کاری قرار گرفتهاند و سطح آنها زیادی صاف است.همچنین توجه داشته باشید که در مارکگذاری مجدد، قسمت سوختگی لیزر وجود دارد. همچنین مقایسه با قطعه مرجع از همان نوع قطعه، همان طور که مشاهده میکنید کمک کننده است. وقتی تفاوتی در یک قسمت وجود داشتهباشد، غالبا این تفاوت دیگری با قطعه مرجع یافت خواهید کرد.
در بررسی سطوح توجه به حفرهها حائز اهمیت است. به طور معمول حفرههایی که در سطح به وسیلهِی تولیدکننده اصلی ایجاد شده باشند، صاف و یکدست هستند. نشانههای بافتی ناهموار و کپکگونه نشانه تغییر در قطعه و تقلبی بودن آن است.
مورد جالب توجه مقایسه سطح بالا و پایین است. به طور معمول قطعات با استفاده از مواد ارگانیک ساخته میشوند،. که به علت این نوع ساخت بافتهای سطح بالا و پایین یکسان یا بسیار مشابه خواهند بود. قطعاتی که بافت سطحی متفاوتی دارند ، نشانگر تغییر یکی از سطوح است. این تغییر معمولاً در سطح بالایی اتفاق میافتد.
مارکگذاری یا نشانهگذاری قطعات
مارک و لوگو سازنده میتواند در تشخیص قطعات تقلبی مفید باشد. هنگامی که به قطعات با بزرگنمایی توجه میکنید، ممکن است مارک شرکت سازنده دارای کیفیت قابل قبول نباشد. لوگو و علامت شرکت سازنده، یکی از موارد، مورد علاقه جاعلان است. همانطور که در شکل زیر نمایش داده میشود. تفاوت بین لوگوی قطعه مرجع و قطعه تقلبی قابل مشاهده است.
عموما این جعل لوگو شرکت سازنده بهوسیلهی لیزر انجام میشود. این موارد به طور کلی در قسمتهایی که لیزر شروع، توقف یا تغییر جهت داده است، خود را نشان میدهد. برای مثال شروع یا پایان یک عدد یا حرف، در گوشهها و لبهها این تفاوت دیده میشود. گاهی اوقات حروف یا عدد در یکسری قطعه خریداری شده تکرار میشود. این میتواند یک نقطه مرجع برای شما باشد. با مقایسه این شباهات، اگر تفاوتی وجود داشته باشد، قابل شناسایی است. تراز بودن و نوع و سایز فونت یکسان نیز به راحتی قابل مقایسه است. برای مثال قطعات زیر را در نظر بگیرید. دو نوع «C» و «۳» متفاوت مشاهده میشود.
📣حتما ببینید : واردات قطعات الکترونیکی اورجینال با گارانتی
اتصالات
وضعیت اتصالات روی یک قطعه میتواند نشان دهنده تقلبی بودن قطعه باشد. قطعههایی که باید دارای پایههای صاف و متقارن باشند. دیتاشیتها معمولاً اندازههای قطعات تولید شده را برای مقایسه به شما ارائه میدهند. تراشهها عموما دارای پایههایی که خم نشدهاند، هستند. تراشههایی که دارای پایههایی که در زاویه ۹۰ درجه از بدنه تراشه قرار دارند، معمولاً اصلاح شدهاند و تقلبی هستند هرگونه آبکاری، خوردگی یا آلودگی، ناهمواری نیز ممکن است نشان دهنده جدید نبودن قطعه باشد.. لحیم کاری اضافی روی پایههای یا روی بدنه خود نشانه تقلبی بودن قطعه است.
نکته دیگر مورد علاقه جاعلان انتها یا نوک پایهها است. در این نقاط معمولاً باید مس وجود داشته باشد و محل برش و شکل گیری مشخص است. این نشانهای است که در صورت عدم وجود مس، قطعه تقلبی است.
ابعاد فیزیکی
ابزار دیگری که در تشخیص قطعات تقلبی مورد استفاده قرار میگیرد، ابعاد فیزیکی قطعه و مقایسه آن با مشخصات موجود در دیتاشیت است. این اندازه گیریهای به وسیلهی میکرومتر اندازهگیری میشود.
تست حلالهای برای Blacktopping
آزمون blacktopping با استفاده از استون یکی از اولین ابزاری است که برای تعیین اصالت یک قطعه استفاده میشود. این یک آزمایش ساده با استفاده از استون برای پاک کردن سطوح قطعات است، تا تشخیص دهد که آیا روی سطح پوشش تقلبی وجود دارد یا خیر. به وسیلهی تست با استون ممکن است سطوحی که دوبارهکاری شدهاند، واضح شود.
به وسیلهی استون سطوحی که ممکن است به روش blacktopping ایجاد شدهاست، از بین رود و تفاوت آشکار شود.
این پاکسازی بهوسیلهی استون میتواند موارد زیر را آشکار کند:
۱) بافت سطوح قطعات تغییر کند.
۲) بافت اضافه شده که معمولا جوهر سیاه است از بین میرود.
۳) مارک تولیدکننده، قبلی آشکار شود.
۴) خراشها یا سایر ناهمواریها آشکار شود.
۵) نشانهگذازی حذف گردد.
در زیر نمونههایی از این نوع تقلب و آشکارسازی بهوسیلهی استون نشان داده میشود.
تست خراش از آنجا که جاعلان با تست به وسیلهی استون آگاهی یافتهاند، سعی در تولید جنس تقلبی هستند که با استون آشکار نشود.
پس برای خنثیسازی این امر تست خراش مناسب است. این آزمایش که پیشنهاد میشود به وسیلهی تیغ یا چاقوی exacto انجام شود، نشان میدهد که سطح و بافت دوباهکاری شده است یا خیر.
این تست با خراشی سطحی در بافت قطعه است، اگر این خراش باعث ایجاد خط یا خراش نشود و پوستهای از سطح قطعه جدا شود، نشان دهنده تقلبی بودن آن است. برای مثال میتوان به قطعات زیر اشاره کرد که بهوسیلهی تست خراش بافت قطعه جدا شده است.
تجزیه تحلیل XRF
این تست یک روش نسبتا هزینهبر است. این نوع تست برای تولیدکنندگان یک محصول الکترونیکی پیشنهاد میشود، تا از آسیب و هزینههای زیاد خرابی محصولات جلوگیری کنند.این تست به وسیلهی تابش اشعهی X بر قطعه، و اثرات هر کدام از عناصر بر فلورسنت، نتیجه حاصل میشود. به وسیلهی نتایج حاصل از XRF و مقایسه این نتایج با دیتاشیت منتشر شده بهوسیلهی شرکت اصلی، ممکن است تفاوتی آشکار شود. این تفاوت نشاندهندهی تقلبی بودن این قطعه است.
تجزیه و تحلیل C-SAM
اسکن صوتی میکروسکوپی(C-SAM)، یک روش بازرسی غیرمخرب برای تشخیص هرگونه لایه لایه بودن قطعه است.همچنین از این تست میتوان برای تشخیص نشانهگذاریهای جعلی نیز استفاده کرد.
📣حتما ببینید : آشنایی با انواع قطعات الکترونیکی و کاربرد آنها
آزمایشات الکترونیکی
سطوح مختلفی از آزمایشات الکترونیکی وجود دارد، که میتوانند تقلبی یا اصلی بودن یک قطعه را مشخص کند.
آزمایشات پایهای الکترونیکی که، میتوان ولتاژ ورودی و خروجی را بررسی کرد. همچنین به وسیلهی این آزمایشات میتوان پیوستگی بین پینها و اتصالات را بررسی کرد.
آزمایشات و تستهای مختلف میتواند هزینه بر باشد. این آزمایشات زمانی مفید واقع میشوند که شما قصد تولید یک وسیلهی الکترونیکی را دارید. زیرا قطعات تقلبی ممکن است در ابتدا ایجاد خرابی در دستگاه نکنند. اما در نهایت همانطور که ذکر شد این قطعات خراب میشوند و ممکن است جدای از آسیبهای مالی، آسیبهای جانی نیز وارد کنند.
سخن آخر
با پیشرفت و تغییر فناوری و کوچکتر شدن قطعات الکترونیکی، شرکتهای سازنده قطعات اصلی با دقت بیشتری نسبت به سازگاری قطعات و مقاومت قطعات خود را تولید میکنند. این شرکتها برای حفظ اعتماد مصرفکنندگان، سعی در اطلاعرسانی درست در مورد ویژگیهای محصولات خود مانند، مقاومت و حساسیت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی، اندازه قطعات، سایز پینها و اتصالات و غیره دارند. شما میتوانید با دقتی در خور به بررسی این اطلاعات برای تقلبی بودن یا نبودن قطعات بپردازید.
اگرچه جاعلان به صورت معمول با این دقت به تولید قطعات تقلبی نمیپردازند. درست برعکس جاعلان دقت پایین و سرعت بالا در تولید را در کار خود لحاظ میکنند. که این دقت پایین میتوانند نقطهی بررسی خوبی برای تشخیص قطعات اصل از قطعات تقلبی الکترونیکی باشد.
منبع : circuitinsight.com
دیدگاهتان را بنویسید